بازار توسعه وب با سرعت بسیار زیادی در حال رشد است. آمار نشان می دهد که اندازه این بازار تا سال 2026 به 14.3 میلیارد دلار خواهید رسید که عدد بسیار بزرگی است. این بازار بزرگ در اختیار همه توسعه دهندگان وبی در سرتاسر جهان می باشد.
اگر چه توسعه وب کار ساده ای نیست چون تعداد زیادی از ویژگی ها وجود دارد که برنامه نویس باید با آنها توجه کند که یکی از مهم ترین آنها، امنیت می باشد. همزمان با توسعه فناوری در شکل های مختلف و با نرخ انفجاری بالا، هکرها هم روش های موثری برای دست یافتن به داده های حیاتی یافته اند.
بنابراین توجه به مسائل امنیتی در زمان توسعه یک وب سایت یا برنامه تحت وب، حیاتی است. مسائلی مختلف در این زمینه وجود دارد که باید آن ها به ذهن بسپاریم. در ادامه این مسائل را بررسی می کنیم.
قبل از ذخیره داده ها، خوب فکر کنید
اولین چیزی که باید به آن توجه شود نوع داده هایی است که در وب سایت ذخیره خواهند شد. خیلی از وب سایت ها داده های زیادی از کاربران جمع آوری می کنند در حالی که اصلا به این داده ها نیاز ندارند. اگر این داده ها در حملات نشت بکنند، به اعتبار سایت لطمه جدی وارد خواهد شد.
قبل از اینکه مجوز جمع آوری هر گونه داده ای را صادر کنید، مدت طولانی و موشکافانه فکر کنید که آیا این داده لازم است؟ نباید با ذخیره کردن داده های غیر لازم، بار اضافه ای به وب سایت تحمیل کرد. اگر فکر می کنید که داده هایی مثل شما کارت بانکی، کلمه عبورها، آدرس ها واقعا برای کارکرد سایت لازم نیستند، آن ها را ذخیره نکنید. این کار باعث می شود که وب سایت کارآمدی بالاتر و امنیت بیشتر داشته و مدیریت آن آسان تر باشد.
از کلمه عبورهای قوی استفاده کنید
هر وب سایتی باید با قوی ترین کلمه عبورهای ممکن، امن شده باشد. موفقیت و امنیت کسب و کار، به این مساله ارتباط دارد. اگر هنوز از کلمه عبورهای ساده استفاده می کنید، یک هدف ساده برای هکرها خواهید بود. اگر از پسوردهایی مانند “qwerty123” یا موارد مشابه آن استفاده می کنید، در صورت حمله در کمتر از 10 ثانیه، هک خواهید شد.
برای اطمینان از امنیت وب سایت و داده های کسب و کار، حتما باید از کلمه عبورهای قوی استفاده کرد. یک کلمه عبور قوی همیشه حداقل 8 کاراکتر دارد که شامل کارکترهای ویژه، عدد، حروف بزرگ و کوچک می باشد.
استفاده از کلمه عبورهای طولانی و پیچیده مشکل فراموش کردن آن ها را نیز ایجاد می کند. برای حل این مشکل می توان از سرویس های مدیریت کلمه عبور مانند Lastpass یا Bitwarden استفاده کرد.
رمزگذاری اطلاعات بازدیدکنندگان
بازدیدکنندگان پایه اساسی هر وب سایتی هستند. حفاظت از داده های خصوصی کاربران برای جلب اعتماد بسیار ضروری است. پس باید هرگونه اطلاعاتی که از کاربران جمع آوری و ذخیره می شود، رمزگذاری شود. هر چقدر اهمیت اطلاعاتی که خیره می شود بالاتر است باید از الگوریتم پیچیده تری برای رمزگذاری آن، استفاده کرد. برای مثال می توان به وب سایت هایی اشاره کرد که با اطلاعات بانکی کاربران مانند شماره کارت، تاریخ انقضاء و موارد مشابه سر و کار دارند و باید آن ها را ذخیره کنند. این وب سایت ها باید حتما از قوی ترین الگوریتم های رمزگذاری داده ها استفاده کندد. اگر داده ها با روش های قوی رمزگذاری شده باشند، تقریبا می توان گفت که دست هکرها به آنها نخواهد رسید.
برخی از روش های معمول رمزگذاری داده ها عبارتند از:
AES (استاندارد رمزگذاری پیشرفته)
Triple DES (استاندارد رمزگذاری داده)
RSA (عبارت اختصاری از کلمات Rivest-Shamir-Adleman)
اعتبارسنجی همه داده های ورودی
راه های زیادی برای به خطر افتادن داده ها در محیط های آنلاین از طریق ورود داده وجود دارد. همین مساله مشخص می کند که اعتبارسنجی داده های ورودی یک بخش مهم از توسعه وب با امنیت می باشد.
به عنوان مثال وقتی یک توسعه دهنده وارد حساب کاربری خود در سایت می شود نیاز به دو نمونه از اطلاعات دارد که شامل شناسه کاربری و کلمه عبور می باشد. این دو فیلد در اکثر سایت ها برای ورود مورد استفاده می گیرند و خیلی معمول هستند. از نمونه های دیگر اطلاعات ورودی می توان به فرم های جستجو و فرم های query اشاره کرد. با اینکه داشتن این فرم ها قابلیت های خیلی ضروری را به سایت اضافه می کنند اما همزمان باعث باز شدن پای انواع حملات هکری به سایت هم خواهند شد. مثلا هکرها می توانند درخواست هایی را از طریق این فرم ها ارسال کنند که به آنها در دستیبابی به بخش های محدود شده سایت، کمک می کند. حملاتی که از طریق ورود اطلاعات خاص در فرم های سایت انجام می شوند اصطلاحا SQL injection نامیده می شوند.
از این نوع حمله می توان با اعتبارسنجی کامل داده های ورودی کاربر و پاکسازی آن می توان جلوگیری کرد. در واقع باید مطمئن شد که هر گونه اطلاعات دریافتی از کاربران مستقیما در بانک اطلاعاتی ثبت نشود مگر اینکه قبل از آن به طور کامل چک شده باشد. همچنین می توان مجموعه ای از تایید کننده ها ایجاد کنید تا ورودی ها را به دقت بررسی کنند. وجود فایروال هم می تواند در جلوگیری از حملات اینچنین، کمک کننده باشد.
استفاده از شبکه های اختصاصی مجازی
شبکه های اختصاصی مجازی یا به اختصار وی-پی-ان اختصاصی، ابزاری عالی برای اطمینان از این است که داده های حساس شما به صورت امن در محیط وب جابجا می شود. این مساله در برخی پروژه های توسعه وب که توسعه دهنده اطلاعات حساس مشتری مانند اطلاعات تراکنش های مالی، داشبوردهای اطلاعاتی و غیره را در اختیار دارد، از اهمیت بیشتری برخوردار می شود. یک شبکه اختصاصی می تواند از درز کردن این اطلاعات حساس، جلوگیری کند.
توجه داشتن بر به روزرسانی نرم افزارها
یکی از روش های معمول برای نفوذ توسط هکرها پیدا کردن نسخه قدیمی و ناامن نرم افزارها روی سرورها می باشد. برای مثال افزونه های نرم افزار معروف وردپرس، کمک می کنند تا امکاناتی به نرم افزار اصلی اضافه شود. این افزونه ها هر از گاهی توسط توسعه دهنده آن به روز می شوند. گاهی به روزرسانی ها برای اضافه کردن امکانات به افزونه می باشد اما بیشتر اوقات به روزرسانی شامل رفع اشکالات امنیتی هم می باشد که جلوی نفوذ هکرها به سایت از طریق مشکل امنیتی موجود در افزونه را بگیرد.
توسعه دهنده سایت باید توجه داشته باشد که همه نرم افزارهای مرتبط با وب سایت به روز باشد. همچنین اطلاعات کافی در اختیار مشتری سایت قرار داده شود که به این مساله توجه کافی داشته باشد.
نتیجه
همه افراد متخصص فعال محیط سایبری باید به مساله امنیت به عنوان یکی از مهم ترین ابعاد کسب و کار توجه داشته باشند. برای یک توسعه دهنده وب، کم نقص جلوه گر کردن و همچنین اعتبار داشتن نزد مشتری از اهمیت بالایی برخوردار می باشد که با ایجاد اطمینان و اعتماد در مشتری ایجاد می شود. اولین راه برای ایجاد اعتماد، امن کردن اطلاعات مشتریان و کمک کردن به آنها در امن سازی اطلاعات کاربرانشان می باشد. مسائلی که در این مطلب به آنها اشاره شد، کمک می کند تا مساله توسط توسعه دهنده وب محقق شود.
